Atal Cwympiadau

Pam ydyn ni’n siarad am gwympiadau?

Mae yna nifer o sefydliadau a gwasanaethau sy’n medru’ch cefnogi chi i leihau’r perygl o gwympo. Mae’n bwysig siarad am y cwympiadau ‘bychain’ - pan rydyn chi’n dweud ‘dim ond baglu gwnes i’, cwympiadau sydd ddim yn achosi llawer o boen, ond cryn dipyn o gywilydd.

Rydyn ni’n cydweithio gyda’n partneriaid ac mae gennym gefnogaeth gan bob sector a phob bwrdd iechyd. Hoffwn eich atgoffa chi bod nifer o bethau gallwch chi wneud er mwyn osgoi cwympo. Wedi’r cyfan, nid yw cwympo’n rhan anochel o heneiddio.

Sut gallaf i wneud fy nghartref yn ddiogel rhag cwympiadau?

Mae nifer o achosion o lithro, baglu neu gwympo yn digwydd tu fewn y cartref neu o gwmpas y cartref. Mae cadw llygad ar beryglon posib yn medru gwneud eich cartref yn lle mwy diogel. Mae newidiadau syml o gwmpas eich cartref yn medru gwneud gwahaniaeth go iawn. Dyma ein tri phrif awgrym:

1. Mae matiau ar dop neu ar waelod y grisiau yn beryglus, a gallent achosi i chi gwympo’n hawdd. Mae’n syniad da i gael gwared arnynt yn gyfan gwbl
2. Rhowch olau ger eich gwely; os fyddwch chi’n deffro yn y nos byddwch chi’n medru gweld y ffordd o’ch blaen. Gallwch chi brynu golau sy’n medru synhwyro bod rhywun yn symud, gan oleuo pan fod angen 
3. Cewch wared ar beryglon fel gwifrau sy’n hongian, annibendod a matiau. Hefyd, ceisiwch beidio cadw dodrefn sydd wedi ei greu allan o wydr oherwydd gall y rhain fod yn anodd ei gweld gan achosi i chi faglu.

Beth gallaf i wneud os ydw i’n poeni am gwympo?

Os ydych chi wedi cwympo, neu rydych chi’n teimlo bod eich cydbwysedd chi wedi gwaethygu, mae’n hollol naturiol i ofidio am gwympo. Gall hyn fod yn broblem os ydy’r sefyllfa’n achosi chi i osgoi gweithgareddau penodol, fel ymarfer corff, neu os ydych chi’n ofni gadael eich cartref.

Er mwyn teimlo’n fwy hyderus ac ymbwyllo, meddyliwch a chynlluniwch o flaen llaw drwy drafod eich risg o gwympo gyda’ch meddyg teulu ac ystyriwch os oes angen i chi osod larwm personol yn eich cartref.

Siaradwch gyda’ch meddyg teulu

Cysylltwch gyda’ch meddygfa a gofynnwch a all eich meddyg teulu gynnal asesiad perygl cwympo. Bydd hyn yn dangos beth sydd fwyaf tebygol o achosi cwymp. Gall eich meddyg teulu hefyd greu cynllun gweithredu er mwyn lleihau eich perygl o gwympo. 

Larymau personol 

Mae larymau personol yn eich galluogi chi i alw am help, er enghraifft, os ydych chi’n sâl, neu os ydych chi wedi cwympo ac yn methu cyrraedd y ffôn. Rydych chi’n gwasgu botwm ar dlws crog neu ar fand llewys rydych chi’n ei wisgo drwy’r amser a bydd canolfan ymateb 24 awr yn derbyn rhybudd. Bydd staff yn y ganolfan yna’n ffonio’r person gorau i ddod i’ch helpu chi - cymydog, perthynas neu ffrind, neu’r gwasanaethau brys. 

Teleofal 

Mae system teleofal yn medru rhybuddio staff mewn canolfan ymateb yn awtomatig os oes angen help arnoch chi, er enghraifft, os ydych chi wedi cwympo. Er enghraifft, gall synhwyrydd ar wely neu ar gadair synhwyro os ydych chi wedi codi, ond heb ddychwelyd o fewn cyfnod penodol o amser. Bydd y synhwyrydd yn anfon rhybudd yn awtomataidd at ofalwr neu’r gwasanaethau brys.

Beth ddylwn i wneud nesaf?

1. Ystyriwch os oes angen i chi wneud newidiadau i’ch ffordd o fyw 
2. Trefnwch brawf golwg neu brawf clyw os nad ydych chi wedi cael un yn ddiweddar 
3. Edrychwch am beryglon o gwmpas eich tŷ a allai achosi i chi faglu, a gwnewch yn siŵr eich bod chi’n eu trwsio 
4. Siaradwch â’ch meddyg teulu os ydych chi’n poeni y byddwch chi’n cwympo 
5. Gwnewch gynllun rhag ofn eich bod chi’n cwympo er mwyn i chi fod yn ymwybodol o bwy fyddwch chi’n ffonio a sut fyddwch chi’n cael help os fyddwch chi’n cwympo.